مصدومیت جیسن تیتم؛ پارگی آشیل، نقطه پایانی بر سلتیکسِ فعلی است
بعد از مصدومیت کایری ایروینگ و دیمن لیلرد به ترتیب به علت پارگی در رباط صلیبی و تاندون آشیل، این بار نوبت یکی دیگر از ستاره های ان بی ای است که با پارگی آشیل دست و پنجه نرم کند.
مصدومیت غم‌انگیز جیسن تیتم نه‌تنها تیر خلاص به امیدهای بوستون در این سال بود، بلکه ممکن است پایانی بر یک دوره کامل باشد
دقیقا چندین ماه پیش بود که اخباری ناراحت کننده مبنی بر مصدومیت دو ستاره ان بی ای منتشر شد. ابتدا کایری ایروینگ ستاره تیم دالاس به دلیل پارگی رباط صلیبی و بعد از آن دیمن لیلرد ستاره تیم بسکتبال میلواکی باکس به دلیل پارگی آشیل به مدت نامعلوم از همراهی تیم هایشان در ادامه رقابتها باز ماندند.
پارگی تاندون آشیل دیمین لیلارد که یکی از جدیدترین مصدومیت‌های مهم NBA بود او را ماه‌ها از میادین دور کرد. این آسیب که معمولاً بین ۹ تا ۱۲ ماه زمان برای بازگشت نیاز دارد، تأثیر مستقیمی بر انفجار حرکتی و قدرت پرش دارد.
کمی قبل تر از آن در نقطه مقابل، کایری اروینگ با پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) مواجه شد؛ آسیبی متفاوت اما به همان اندازه جدی که تعادل و تغییر جهت ناگهانی را مختل می‌کند. این نوع مصدومیت‌ها فقط فیزیکی نیستند، بلکه ذهنی هم هستند.
اما اکنون در جدیدترین، مهم ترین و تاثیرگذار ترین مصدومیت رقابتهای ان بی ای، جیسون تیتم با پارگی آشیل در مسیری مشابه قرار گرفته؛ مسیری که بازگشت در آن، ترکیبی از توان فیزیکی، قدرت ذهنی و صبر را خواستار است.
شمس چارانیا از ESPN گزارش داد جیسن تیتم برای ترمیم تاندون آشیل پاره شده پای راست خود تحت عمل جراحی قرار گرفته است. در حال حاضر هیچ جدول زمانی مشخصی برای بازگشت او وجود ندارد.
قهرمانی در NBA به طرز دردناکی دست‌نیافتنی است. تنها چیزی که از کسب آن دشوارتر است، دفاع از عنوان قهرمانی در سال بعد است؛ با انتظارات بالاتر، موانع بی‌شمار، نیاز مبرم به کمی شانس و شمشیر داموکلس که بالای سر آویزان است. دوشنبه شب، این (شمشیر/تهدید) بر سر بوستون سلتیکس فرود آمد.
در حالی که کمی بیش از سه دقیقه به پایان بازی چهارم باقی مانده بود، دیداری پر فراز و نشیب و نفس‌گیر که با نمایش درخشان و فوق‌العاده افیشنت دو ستاره یعنی جیلن برانسن (۳۹ امتیاز، ۱۲ اسیست) و جیسن تیتم (۴۲ امتیاز، ۸ ریباند، ۴ توپ‌ربایی) تحت سلطه قرار گرفته بود سرنوشت ادامه این سری، و حتی فراتر از آن برای هر دو تیم، به شکلی غیرقابل بازگشت دگرگون شد.
در حالی که سلتیکس با هفت امتیاز عقب بود، پس از یک تایم‌اوت، تیتم کمی پشت خط سه امتیازی برای تصاحب یک توپ ترن‌اور شیرجه زد و بلافاصله ساق پای خود را گرفت. واکنش او به درد آنی و غریزی بود؛ او نتوانست هیچ وزنی روی این مصدومیت غیر برخوردی بیندازد، در حالی که چند نفر از اعضای تیم پزشکی بوستون او را برای راه رفتنی آرام به سمت لاکرروم تیم مهمان زیر بازو گرفتند. جو مازولا، سرمربی سلتیکس، گفت:
دیدن اینکه بازیکنی مثل او اینطور از زمین خارج می‌شود، سخت است.
پیش از مصدومیت تیتم، کفه ترازو در بازی از قبل به نفع نیویورک سنگینی می‌کرد؛ به کمک یک کوارتر سوم تقریبا بی‌نقص از برانسن و چند پرتاب به موقع از میکل بریجز و اوجی انونوبی. نیکس با پیروزی نهایی در این بازی، برتری قاطع 3_1 در سری (پلی‌اف) به دست آورد و فرصت دارد تا با پیروزی در TD GARDEN در شب چهارشنبه به فینال کنفرانس شرق صعود کند. با این حال، وضعیت تیتم برای آن بازی به شدت در هاله‌ای از ابهام است؛ یک MRI برای صبح سه‌شنبه برنامه‌ریزی شده است و احتمال یک غیبت طولانی‌مدت یعنی یک‌ساله در پیش روست.
جیلن براون پس از پایان بازی چهارم مقابل نیکس درباره وضعیت تیتم گفت:
فکر می‌کنم همه نگران جیسن هستند. مطمئن نیستم چقدر جدی است. خوب به نظر نمی‌رسید. اما فکر می‌کنم نگرانی همه بیشتر بابت همین موضوع است. بدیهی است که باخت سنگین است. اما ما باید برای بازی پنجم آماده شویم. بنابراین، امشب را استراحت می‌کنیم، فردا دوباره روحیه می‌گیریم و یک برنامه بازی آماده می‌کنیم تا در زمین خانگی خود به میدان برویم و این سری را زنده نگه داریم.
بسته به نتایج آزمایشات تیتم، این وضعیت نهایت ناگواری است که برای یک سازمان NBA می‌تواند پیش بیاید؛ دقیقا برعکس مسیری که سلتیکس در آن قرار داشته است، از جشن گرفتن هجدهمین قهرمانی بی‌سابقه در لیگ در ژوئن گذشته تا بازگرداندن همه در این فصل برای تلاش برای کسب نوزدهمین عنوان. از دست دادن یک بازیکن همیشگی تیم اول منتخب فصل و فیس فرنچایز در پرایمش، ضربه‌زننده است. از دست دادن او در میانه پلی‌اف، در حالی که سلتیکسِ باتجربه با دقت فراوان برای بردن همه چیز در همین مقطع چیده شده بود، یک بحران وجودی است.
این اتفاق همچنین بی‌رحمانه‌ترین یادآوری ممکن بود از اینکه تلاش برای حفظ موفقیت در NBA تا چه اندازه شکننده است. بوستون اکنون باید به نحوی تمرکز کامل کند و روی آنچه ممکن است آخرین بازی فصلش باشد، در مقابل نیکسِ بسیار قدرتمند از نظر فیزیکی، باثبات و مقاوم، متمرکز شود؛ تیمی که در بازی چهارم، ۳۸.۱ درصد افنسیو ریباند به دست آورد و بارها سلتیکس را از برنامه‌هایشان و از جایگیری‌هایشان در تمام طول نیمه دوم خارج کرد.
دریک وایت گارد سلتیکس درباره بازی پنجم مقابل نیویورک نیکس گفت:
اینطور نیست که ما برای قرار گرفتن در این موقعیت برنامه‌ریزی کرده باشیم. اما شرایط فعلی همین است و ما باید راهی برای پیروزی در بازی پنجم پیدا کنیم.
و به احتمال زیاد آن‌ها باید بدون لیدر خود به کار خود ادامه دهند، کسی که شاید بالاخره بدنش طاقتش تمام شده باشد. طی هشت فصل گذشته، سلتیکس از امتیاز تکیه بر ستاره‌ای بهره‌مند بوده که به ندرت مصدوم می‌شود و تا بازی اول راند اول پلی‌اف امسال، اولین بازی پلی‌آفی خود را از دست نداده بود. از زمانی که او در سال ۲۰۱۷ درفت شد، هیچ بازیکن دیگری حتی نزدیک به مجموع ۲۴,۸۷۰ دقیقه‌ای که تیتم بازی کرده، نبوده است. در تاریخ NBA، تنها لری برد و هوراس گرانت در هشت سال اول کریر خود دقایق بیش‌تری در پلی‌اف ثبت کرده‌اند.
عملکرد تهاجمی تیتم، تاثیر دو طرفه او (در حمله و دفاع) و قابلیت اطمینان همیشگی‌اش، سنگ بنای تمام دستاوردهای سلتیکس طی این دوره بوده‌اند. این موضوع در روتیشن تیم مازولا در بازی چهارم نمایان بود؛ جایی که تیتم برای اولین بار در بازی در حالی که ۱۰:۰۲ از کوارتر دوم باقی مانده بود، تعویض شد. (مازولا در این فصل چند بار حضور اولیه تیتم در زمین را فراتر از کوارتر اول تمدید کرده است: در پیروزی ۸ مارس مقابل لس آنجلس لیکرز که در آن ۴۰ امتیاز در ۴۵ دقیقه کسب کرد و همچنین در یک پیروزی قاطع مقابل ایندیانا پیسرز در ۲۷ دسامبر.)
با این حال، کابوسی که این بار به وقوع پیوست، ممکن است به یک لحظه قبل و بعد تبدیل شود. پارگی آشیل پای راست جیسن تیتم مسیر کوتاه مدت و بلند مدت بوستون را به طرز چشمگیری تغییری می‌دهد. این مصدومیت نابهنگام عملا به یک بازه زمانی چهار ساله پایان می‌دهد که یک قهرمانی NBA، دو حضور در فینال NBA و رکورد 2_8 در سری‌های پلی‌اف کنفرانس شرق به ارمغان آورد.
بررسی جامع پارگی‌های تاندون آشیل و رباط صلیبی در ورزشکاران؛ بخصوص در ورزش بسکتبال
چکیده
پارگی رباط صلیبی قدامی (ACL) و تاندون آشیل از شایع‌ترین آسیب‌ها در میان ورزشکاران هستند که می‌توانند عملکرد حرفه‌ای را مختل و حتی پایان‌بخش دوران ورزشی فرد باشند. در این بخش به بررسی جامع این آسیب‌ها، با تمرکز ویژه بر آسیب تاندون آشیل در ورزش بسکتبال می‌پردازیم و همچنین مکانیسم‌های بروز، راهکارهای تشخیص، روش‌های درمانی و پیشگیری را مورد تحلیل قرار می‌دهیم.
مقدمه
با افزایش مشارکت در فعالیت‌های ورزشی (مخصوصا رقابتی) شیوع آسیب‌های اسکلتی-عضلانی جدی، به‌ویژه در اندام تحتانی و در ناحیه زانو و مچ پا افزایش یافته است. پارگی ACL و تاندون آشیل نه تنها سبب درد و ناتوانی عملکردی می‌شوند، بلکه در صورت عدم درمان مناسب می‌توانند پیامدهای بلندمدت فیزیکی و روانی داشته باشند. شناخت این آسیب‌ها برای ورزشکاران، مربیان، فیزیوتراپیست‌ها و پزشکان ورزشی امری حیاتی است.
آناتومی عملکردی و نقش حیاتی رباط صلیبی قدامی و تاندون آشیل
رباط صلیبی قدامی(ACL): از استخوان ران به درشت‌نی متصل شده و ثبات قدامی-چرخشی زانو را تأمین می‌کند.
تاندون آشیل: قوی‌ترین تاندون بدن، عضلات دوقلو و نعلی را به استخوان پاشنه متصل می‌کند و در حرکت‌های جهشی و دویدن مؤثر است.
آسیب‌شناسی و مکانیسم بروز آسیب‌ها
پارگی ACL:
حرکات ناگهانی پیچشی، توقف سریع، یا برخورد مستقیم
پارگی تاندون آشیل:
حرکات انفجاری، فرود نامناسب، استرس مزمن بدون استراحت
+نکته:
*بیشترین شیوع پارگی ACL در زنان به دلیل تفاوت‌های بیومکانیکی و هورمونی
*بیشترین شیوع پارگی آشیل در مردان ۳۰–۴۰ ساله
*خطر پارگی آشیل و (ACL)در ورزش‌های پرریسک مانند:
فوتبال، اسکی، بسکتبال، هندبال
علائم و نشانه‌ها
آسیب آشیل: صدای “پاپ”، درد ناگهانی پشت مچ پا، ناتوانی در ایستادن روی پنجه.
آسیب ACL: شنیدن صدای “ترق”، تورم سریع زانو، ناپایداری هنگام راه رفتن یا دویدن.
روش‌های تشخیص
معاینات بالینی: تست تامپسون برای آشیل، تست لاچمن و کشوی قدامی برای ACL
تصویربرداری: MRI (برای هر دو آسیب)، سونوگرافی (برای آشیل)
انواع درمان‌های موجود
الف) درمان غیرجراحی
*مناسب برای پارگی‌های جزئی یا افراد کم‌تحرک
*فیزیوتراپی، بریس، تمرینات تقویتی
ب) درمان جراحی
ترمیم یا بازسازی تاندون/رباط با پیوند
+دوره بازتوانی:
آشیل: ۶ تا ۱۲ ماه
رباط صلیبی: ۹ تا ۱۲ ماه
پارگی تاندون آشیل در ورزش بسکتبال(تحلیل تخصصی)
۱) ویژگی‌های بسکتبال مرتبط با آسیب آشیل
بسکتبال ورزشی با ویژگی‌های زیر است که فشار زیادی به تاندون آشیل وارد می‌کند:
*پرش‌های مکرر (Repetitive jumping)
*توقف و شروع ناگهانی (Stop-start movement)
*زمین سخت و مسابقات فشرده
*فرودهای پرتنش بعد از دانک یا بلاک
۲) مکانیسم آسیب در بسکتبال
در بسکتبال، بیشتر آسیب‌های تاندون آشیل در لحظه‌هایی رخ می‌دهند که بازیکن:
*برای یک پرش انفجاری برخاسته یا
*پس از یک پرش فرود می‌آید و پای او به‌درستی روی زمین قرار نمی‌گیرد.
۳) مکانیسم های رایج آسیب در بسکتبال:
*فرود نامتعادل با کشش بیش از حد مچ پا و زانوی خم(landing with dorsiflexion)
*انقباض ناگهانی عضله دوقلو در آغاز پرش سریع
*استفاده مکرر و بدون ریکاوری از عضلات ساق پا(استرس تجمعی)
*خستگی عضلانی و عدم توجه به استراحت بین بازی‌ها
*پرتاب ناگهانی به سمت توپ یا سبد (explosive push-off)
*حرکات ناگهانی چرخشی یا تغییر مسیر در حالت سرعت بالا
۴) آمار و داده‌ها:
*در لیگ NBA، از هر ۱۰۰۰ بازیکن، حدود ۲–۴ نفر پارگی آشیل را تجربه می‌کنند.
*میانگین سن بروز در حرفه‌ای‌ها: ۳۰ تا ۳۵ سال
*تنها حدود ۶۰٪ از بازیکنان پس از جراحی به سطح قبلی عملکرد خود بازمی‌گردند.
*در لیگ NBA، میانگین غیبت ورزشکاران پس از پارگی آشیل حدود ۱۰ تا ۱۲ ماه است و تنها بازیکنانی با ریکاوری اصولی
و تمرینات هدفمند موفق به بازگشت به سطح قبلی می‌شوند.
*با این حال، درصدی از بازیکنان افت عملکرد قابل توجهی را پس از بازگشت تجربه می‌کنند.
۵) تشخیص، درمان، بازتوانی
تشخیص: تست تامپسون، MRI، سونوگرافی
درمان: در ورزشکاران حرفه‌ای، تقریباً همیشه درمان جراحی به همراه بازتوانی بلند مدت انتخاب می‌شود تا امکان بازگشت به سطح قبلی عملکرد فراهم شود.
بازتوانی مرحله‌ای:
مرحله اولیه (هفته ۱ تا ۶): فاز کنترل التهاب و تورم، بی‌حرکتی نسبی، آغاز حرکات منفعل.
مرحله میانی (هفته ۶ تا ۱۲): فاز بازیابی حرکت و قدرت، تمرینات دامنه حرکتی فعال، تمرینات مقاومتی سبک.
مرحله پیشرفته (ماه ۳ تا ۶): فاز تمرینات جهشی و انفجاری، تمرینات قدرتی، تعادلی، تمرینات پیشرونده برای دویدن و پرش.
بازگشت به بازی (معمولاً ماه ۶ به بعد): فاز بازگشت به مسابقه، تمرینات اختصاصی بسکتبال، ارزیابی عملکرد، تست‌های آمادگی مجدد.
۶) عوامل خطر ویژه در بسکتبال
کفش نامناسب: کفش‌های فرسوده یا فاقد پشتیبانی کافی می‌توانند جذب ضربه را کاهش دهند.
کمبود تمرینات کششی و قدرتی: بازیکنانی که تمرینات کششی برای عضله دوقلو و نعلی انجام نمی‌دهند، تاندون سفت‌تری دارند که بیشتر مستعد پارگی است.
بازی روی سطوح سخت یا لغزنده: موجب افزایش نیروی واکنشی زمین به تاندون می‌شود.
بالا رفتن سن یا سابقه التهاب مزمن تاندون (تاندینوپاتی آشیل)
۷) پیشگیری:
*گرم‌کردن مناسب
*تمرینات کششی عضلات ساق پا
*کفش مناسب با پشتیبانی قوی
*تمرینات تعادلی و کششی عضله دوقلو و نعلی
*استفاده از تمرینات اکسنتریک (مثل حرکت بالا رفتن آهسته از پله)
*استراحت کافی بین تمرینات و مسابقات
*آموزش نحوه صحیح فرود پس از پرش
اثرات روانی آسیب‌های شدید ورزشی
*اضطراب، افسردگی، ترس از آسیب مجدد
*نیاز به حمایت روان‌شناختی، مشاور ورزشی و آمادگی ذهنی برای بازگشت
راهکارهای عمومی پیشگیری در ورزشکاران
*تمرینات کششی، قدرتی، تعادلی و عصبی-عضلانی
*تغذیه، استراحت کافی و برنامه تمرینی علمی
*غربال‌گری ریسک بیومکانیکی و تمرینات اصلاحی
نتیجه‌گیری
پارگی‌های رباط صلیبی و تاندون آشیل از مهم‌ترین چالش‌های پزشکی ورزشی هستند. در بسکتبال، پارگی آشیل می‌تواند پیامدهای بلندمدت بر عملکرد ورزشکار داشته باشد. آگاهی از مکانیسم‌های خطر، تشخیص به‌موقع، درمان صحیح و تمرینات پیشگیرانه، کلید کاهش آسیب‌ها و حفظ طول عمر ورزشی است.
منابع:
- Maffulli N, et al. (2004). Achilles tendon rupture: pathophysiology and treatment. Journal of Sports Medicine.
- Griffin LY, et al. (2006). Noncontact ACL injuries: risk factors and prevention strategies. American Journal of Sports Medicine.
- Lemme NJ, et al. (2019). Epidemiology and impact of Achilles tendon rupture in NBA players. Orthopaedic Journal of Sports Medicine.
- Silvers-Granelli HJ, et al. (2017). Neuromuscular training and ACL injury prevention. British Journal of Sports Medicine.
دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.