فعالیتهای شدید ورزشی و رسوب کلسیم در بدن ورزشکاران
/۰ دیدگاه /در مقالات آموزشی, علوم ورزشی/توسط عرفان عظیمی نیاچکیده
آیا میدانید کلسیم در عضلات یا تاندونهای شما رسوب می کند و عوارضی را ایجاد می کند؟
تاندون کلسیفیک زمانی رخ میدهد که رسوبات کلسیم در عضلات یا تاندونهای شما ایجاد شود. این اتفاق میتواند در هر نقطه از بدن شما ایجاد شود اما معمولاً در عضلات چرخاننده شانه رخ میدهد.
تجمع کلسیم در این ناحیه میتواند دامنه حرکتی بازوی شما را محدود کرده و همچنین باعث درد و ناراحتی شود.
التهاب تاندون کلسیفیک شده، یکی از دلایل شایع درد شانه است. اگر حرکات بالای سر مانند وزنهبرداری یا بسکتبال یا تنیس انجام دهید، احتمالاً دچار این آسیب خواهید شد.
مقدمه
بسکتبال یکی از ورزشهای پرتحرک و پرجهش است که نیاز زیادی به قدرت، انعطاف و پایداری مفاصل دارد. این ورزش با وجود مزایای زیاد برای سلامت استخوان و سیستم عضلانی، در صورت انجام ناصحیح یا بدون استراحت کافی، میتواند فشار زیادی بر مفاصل و استخوانها وارد کند.
در سالهای اخیر، پژوهشها نشان دادهاند که ارتباط قابل توجهی بین فعالیتهای شدید ورزشی، آرتروز زودرس و رسوب کلسیم در بافتهای نرم وجود دارد. در این مقاله، به بررسی علمی این چرخه و تأثیرات آن بر سلامت ورزشکاران، بهویژه بازیکنان بسکتبال، میپردازیم.
فشار مکانیکی و شروع واکنشهای فیزیولوژیک
در بسکتبال، مفاصل زانو، مچ پا و لگن بهطور مداوم درگیر حرکات جهشی، تغییر مسیرهای سریع و برخوردهای شدید هستند.
فشارهای تکراری باعث ریزآسیبهای میکروسکوپی در بافت غضروف و تاندونها میشود. بدن برای ترمیم این آسیبها، فرایندهای التهابی را فعال میکند؛ فرایندی که اگر بیش از حد تکرار شود، میتواند به تخریب غضروف و آغاز آرتروز منجر شود.
نقش کلسیم در عملکرد ورزشی و ترمیم بافتها
کلسیم یکی از عناصر کلیدی در عملکرد عضلات، انتقال عصبی و استحکام استخوانهاست.
در زمان ورزشهای شدید، بدن برای جبران تعریق، مصرف انرژی و انقباضهای مکرر عضلانی، به مقدار بیشتری از کلسیم نیاز دارد.
اما افزایش بیشازحد مصرف مکملهای کلسیم یا جذب نامتعادل آن میتواند بهجای کمک، منجر به رسوب کلسیم در بافتهای نرم و تاندونها شود.
چرخه ارتباطی رسوب کلسیم در ورزش
چرخهی زیر از دیدگاه فیزیولوژیک بسیار اهمیت دارد:
- ورزش شدید → فشار زیاد بر استخوانها و مفاصل
- پاسخ التهابی بدن → افزایش جذب کلسیم برای ترمیم
- افزایش سطح کلسیم در خون → در صورت ناهماهنگی متابولیک، احتمال رسوب در بافتهای نرم
- رسوب کلسیم در تاندونها یا مفصل → ایجاد درد، التهاب و محدودیت حرکتی
- کاهش فعالیت بدنی بهعلت درد → اختلال بیشتر در تعادل کلسیم و ادامه چرخه
این چرخه اگر مدیریت نشود، به مرور میتواند زمینهساز آرتروز زودرس یا تاندونیت کلسیفیه شود.
آرتروز در بسکتبالیستها؛ نتیجه فشارهای تکراری
مطالعات نشان دادهاند که ورزشکاران حرفهای بسکتبال به دلیل پرشهای مکرر، حرکات چرخشی سریع و تماس فیزیکی بالا، بیشتر در معرض ساییدگی مفصل زانو، مچ و ستون فقرات قرار دارند.
با گذشت زمان، این فشارها باعث نازک شدن غضروف مفصل، التهاب مزمن و درد مداوم میشود.
اگر در کنار آن رسوب کلسیم نیز وجود داشته باشد، علائم آرتروز تشدید میشود و روند درمان دشوارتر میگردد.
شایع ترین بیماری رسوب کلسیم؛تاندونیت کلیسیفک
رسوب کلسیم در تاندون شانه با نام تاندونیت کلیسیفک نیز شناخته میشود. واقعیت این است که این بیماری هنوز علت ناشناخته ای دارد. در این بیماری املاح کلسیم در تاندون های اطراف شانه رسوب می کند و سفت میشود. معمولا ابعاد این این بیماری حدود نیم تا یک و نیم سانتی متر است و حالتی شبیه به خمیر دندان دارد. در همین مرحله معمولا دردهای شدیدی رخ می دهد که از تحمل خارج است. آنقدر که بی حرکتی اندام نیز باعث کاهش درد نمیشود و بیمار با درد زیادی به پزشک مراجعه می کند.
درمان رسوب کلسیم به دو روش انجام می شود. درمان جراحی و یا غیر جراحی. تشخیص روش درمان به پیشروی بیماری بستگی دارد. ممکن است تاندونیت در مرحله ای باشد که با روش های غیرجراحی درمان شود. تشخیص روش بر عهده متخصص جراحی شانه است و با کمک عکسبرداری های پزشکی صورت میگیرد.
جراحی خود شامل سه بخش مختلف است:
۱.تخلیه استخوان اضافه و تاندون آسیب دیده یا آرتروسکوپی به صورت بسته.
۲.جراحی باز.
۳.تخلیه با سوزن زدن.
دوره نقاهت بعد از جراحی با توجه به میزان پیشرفت بیماری و وضعیت تاندون ها معمولا سه تا یک ماه ممکن است، لازم باشد که دست بی حرکت بماند و در واقع به گردن بیمار آویزان شود. بعد از تمام شدن این دوره برای بهبود عملکرد شانه تمرینهای ورزشی شروع می شود و گاهی لازم است برای گرفتن نتیجه بهتر از فیزیوتراپی هم کمک گرفت.
تغذیه و تعادل کلسیم؛ کلید پیشگیری
برای جلوگیری از رسوب کلسیم و آسیب مفاصل، تعادل میان دریافت و مصرف کلسیم اهمیت زیادی دارد.
مصرف متعادل لبنیات و مکملها تنها در صورت کمبود ضروری است.
ویتامین D و منیزیم نقش مهمی در جذب صحیح و استفاده سلولی از کلسیم دارند.
آب کافی، تعریق مناسب و استراحت عضلانی از تجمع غیرطبیعی کلسیم جلوگیری میکند.
راهکارهای پیشگیری از آرتروز و رسوب کلسیم در ورزشکاران
✅ رعایت اصل افزایش تدریجی شدت تمرین
✅ انجام گرمکردن و سردکردن اصولی
✅ تمرینات کششی و تعادلی برای کاهش فشار مفصلی
✅ بررسی تراکم استخوان و سطح کلسیم خون در ورزشکاران حرفهای
✅ مصرف آگاهانه مکملها فقط با توصیه متخصص تغذیه یا پزشک ورزشی
نتیجهگیری
رسوب کلسیم و آرتروز دو پدیده بهظاهر جدا هستند، اما در واقع، در ورزشهای سنگینی مانند بسکتبال بهشدت با هم در ارتباطاند.
ورزشکارانی که به تغذیه، ریکاوری و تعادل بین تمرین و استراحت توجه ندارند، بیشتر در معرض چرخه آسیب–ترمیم نادرست قرار میگیرند؛ چرخهای که در نهایت میتواند منجر به رسوب کلسیم، درد مزمن و کاهش عملکرد ورزشی شود.
با آگاهی، مدیریت تغذیه و تمرین علمی، میتوان از این مشکلات پیشگیری کرد و از مزایای فوقالعاده ورزش بدون آسیب بهرهمند شد.
منابع
- National Institutes of Health (NIH) – Calcium and Bone Health
- American College of Sports Medicine (ACSM) – Joint Health in Athletes
- Journal of Sports Medicine – Calcium Deposition and Overuse Injuries in Athletes (2023)
- PubMed: “Basketball and Early Osteoarthritis Risk” (2022)
- WHO Nutrition Review: Vitamin D and Calcium Metabolism (2024)











دیدگاه خود را ثبت کنید
تمایل دارید در گفتگوها شرکت کنید؟در گفتگو ها شرکت کنید.